Gazete Nedir? İlk Gazetemiz.

Sözlük anlamı:Siyasi, ekonomi ve kültür başta olmak üzere insanları, toplumu ilgilendiren her konuyla ilgili haber, bilgi, yorum içeren ve günlük olarak ya da belirli kısa zaman aralıklarıyla yayımlanan, belirli boyutu, sayfa sayısı ve düzeni olan yayın.

Gazetenin tarihi

Kai Yuan Za Bao gazetesinin modern kopyası

İlk haber toplama ve dağıtma gazetesi Roma Senatosu'nca MÖ 59 yılında 2.000 kopya olarak çıkarılıp imparatorluğun değişik köşelerine dağıtılan Acta Diurna'dır. Fethedilen topraklar, siyasi gelişmeler, toplumsal olaylar, gladyatör dövüşlerinin sonuçlarını içeren Acta Duirna'yı Okuma bilen Roma vatandaşları yüksek sesle okuyarak okuma bilmeyenlere duyururdu. Çin'de Tang hanedanı döneminde dağıtılmaya başlayan Kai Yuan Za Bao adlı saray genelgesi de mandarinlerin başarıları konusunda haberlere yer verdigi için bu yönüyle bir gazete sayılabilir. 15. yüzyılda matbaanın keşfi gazete ve dergilerin hızla gelişmesine yol açmıştır. 16. yüzyılda Avrupa'da savaşlara tanıklık etmiş kimselerin birinci elden aktardığı birkaç sayfalık savaş haberleri yayımlandıktan sonra süreli yayımlanan ilk gazeteler ise 17. yüzyılın başlarında Almanya'nın bazı kentlerinde ve Belçika'nın Anvers şehrinde basılmıştır. Johann Carolus’un 1605 yılında yayınladığı aller Fürnemmen und gedenckwürdigen Historie adlı gazetesi kâğıt üzerine basılan ilk gazete kabul edilmektedir. İlk İngilizce gazete 1622 yılında İngiltere'de yayımlanan Nathaniel Butter ilkTürkçe gazete ise 1828'de Kahire'de yayınlanmaya başlayan Vekdyi-i Misriye'dir. Sanayi devrimi ile gelişmiş matbaa makinelerinin icat edilmesi gazetelerin tiraj ve maliyetlerini olumlu ölçüde etkileyerek gazete okuma alışkanlığının yaygınlaşmasına neden olmuştur. Londra'da yayımlanan The Times gazetesi, 1814 yılında yeni matbaa aletlerini edinince dakika da 1.100 baskı yapabilecek kapasiteye
ulaşmıştır^[1]

Gazete tipleri

Gazeteler yayım saati, yayım süresi, konuları ve dağıtıldıkları bölgelere göre gruplandırılabilirler.

• Yayımlandığı saate göre sabah gazetesi, akşam gazetesi, yayımlanma sıklığına gore günlük gazete, haftalık gazete gibi bölümlere ayrılabilir.
• Hitap ettiği kitleye göre ve dağıtımının yapıldığı alana göre yerel, ulusal ya da uluslararası gazete, olarak.
• Genel olaylarla ilgili haber ve bilgi veren genel içerikli gazetelerin yanı sıra yalnızca belirli konuları işleyen veya kesimleri ilgilendiren gazeteler de vardır. (Spor, din, magazin, ekonomi, siyaset)

Basım

Muhabirlerin ilettiği ve terminaller aracılığı ile doğrudan gazetenin ana bilgisayarına giren haberler, burada sayısal kodlar biçiminde depolanır. Gazetede yer alacak yazılar insan eli değmeksizin, bilgisayardan fotodizgi (elektrodizgi) makinelerine aktarılarak filme çekilebilir. Günümüzde bu filmden baskı kalıbı hazırlanması da otomatik makinelerde yapılabilmektedir. Elektronik tarama ile renkli fotoğraf ve resimlerin renk ayrımını yapabilen laserin ortaya çıkmasıyla maliyetler düşmüş ve gazeteler sayfalarında daha fazla renk kullanma olanağına kavuşmuştur. Teknolojinin sağladığı olanaklar yurt çapında yayımlanan gazetelerin dağıtımında da yardımcı oldu. Baskı için hazırlanmış sayfaların tıpkı basımları, faksimile kullanılarak uydu ya da yer hatları aracılığıyla ülkenin çeşitli yerlerine gönderilebilmekte ve gazeteden aynı anda birden çok yerde basılması saglanabilmektedir. Bu büyük teknolojik değişimler gazetenin hazırlanmasından basılmasına kadar geçen birçok aşamada eskiden insanların yaptığı çok sayıda işi ortadan kaldırmıştır.

Ofset yöntemlerde ise basımı yapılacak malzemenin filmleri alınır. Kimyasal bazı işlemlerden geçirilen bu filmlerden baskı kalıpları hazırlanır.

Birçok gazete saatte on binlerce gazete basabilen rotatif baskı makineleri ile basılır. Baskıda kullanılan kalıpları hazırlamanın başlıca iki yöntemi vardır. Artık terk edilmeye başlanan eski yöntemde, kalıplar linotip makinelerinde, harflerin kurşun alaşımından dökülerek satırlar biçiminde dizilmesiyle hazırlanır.

Gazete formatları

• Büyük boy: 578 mm x 380 mm: Özel konuları işleyen genellikle entelektüellere hitap eden gazete formatıdır
• Tabloid: 380 mm x 300 mm: The Sun, The National Enquirer, The National Ledger, The Star Magazine, New York Post, The Globe gazeteleri gibi sansasyonel haberlere yer veren halka hitap eden gazetelerdir.
• Berliner veya Midi: 470 mm x 315 mm: Avrupa gazeteleri genellikle bu boydadır. Örneğin Fransız Le Monde, İtalyan La Stampa. İnternet ve TV medyası karşısında sürekli kan kaybeden reklam gelirleri artıp baskı maliyetleri artan pek çok büyük boy gazetede midi formata dönmektedir. 12 Eylül 2005 tarihinde ünlü İngiliz gazetesi The Guardian midi formata dönmüştür. Belçika'da De Standaard ve İsviçre'den Fluck gibi ciddi içeriğe sahip gazetelerin tiraj kayıplarını ve maliyet sorununu çözmek amacıyla tabloid formata geçerek başarılı olmaları Türkiye'de de tartışılmış hatta Radikal gazetesinin tabloid olarak yayımlanması gündeme gelmiştir.
• Kompakt, gazete endüstrisinde kullanılan broadsheet kalitesindeki baskının, tabloid formata basılmasıyla ortaya çıkan gazete formatıdır. The Times gazetesi bu formatta basılmaktadır.
• devamı https://tr.wikipedia.org/wiki/Gazete

Gazete nedir?

Siyasi, iktisadi, sosyal konularda haber ve bilgi vermek, yorumlar yapmak için günlük veya belirli sürelerle çıkarılan yayın.

İnsanların çeşitli konulardaki gelişmelerden ve olaylardan haberdar olmak arzusu, tarihin çok eski çağlarına uzanır. Gazete, bu arzuyu yazılı olarak ve herkese açık bir şekilde takdim eden bir yayındır. Tarihte ilk olarak yazılı haber verme işine, Roma İmparatoru Julius Caesar tarafından tesis edilen ve mühim haberleri halka bildiren Acta Divrna isimli duvar ilanları ile başlandığı kabul edilir. Bunu merkezdentaşradaki tanıdıklara yazılan, siyasi, ticari ve sosyal haberleri ihtiva eden günlük mektuplar takib etmiştir. Kanuni Sultan Süleyman zamanında vuku bulan Osmanlı-Venedik harpleri esnasında, Venedik hükümetinin emriyle yazılan ve memleketin muhtelif yerlerinde halka okunarak, harbin seyri hakkında bilgi veren, Venedik Mektupları’nı okuyan kimselere ödenen en küçük Venedik parası gazettadan bugünkü gazete kelimesi çıkmıştır. Türkiye’de uzun yıllar gazete karşılığı olarak ceride kelimesi kullanılmıştır.

Matbaanın keşfi ve matbaacılığın günlük iş hayatına girmesi, bugünkü manada gazetenin temeli olmuştur. Günümüz anlayışına uygun ilk gazete (Avisa, Relation Oder Zeitung) Strasburg’da 1609’da Alman diliyle yayınlanmıştır. İlk İngiliz Gazetesi The Weekly News From Italy and Germany (1622) Londra’da; ilk Fransız Gazetesi Gazette (1631)’de Pariste yayınlanmıştır. İtalya’da 1640, Polonya’da 1661, Rusya’da 1702, Amerika’da 1704, İspanya’da 1724 yıllarında ilk gazeteler çıkmıştır. Almanya’da yayınlanan Leipziger Zeitung (1660), İngiltere’de Daily Courant (1702), Fransa’da Journal de Paris (1777) ilk günlük gazetelerdir.

İlk zamanlar, yalnız çeşitli olaylarla ilgilenen ve bunları halka duyuran gazetelerin siyasi hüviyet kazanmaları İngiltere’de başlamış ve ilk başmakaleler 1704’te basılmıştır. Fransız İhtilali, Fransa ve Almanya’da ilk siyasi gazetelerin çıkmasına sebep olduğu gibi, siyasi haber ve yorumu da gazeteciğilin temel vasıfları arasına soktu. Bu tarihten itibaren çıkan gazetelerin tamamına yakını siyasidir.

Türkiye’de ilk gazeteler yabancılar tarafından çıkarılmıştır. Fransız Büyükelçiliği 1797’de İstanbul’da Gazette Française de Constantinople, İzmir’de 1824’te Charles Tricon Smyrnee ve Alexandre Black Spectateur Oriental isimli Fransızca gazeteleri çıkarmışlardır.

İlk Türk gazetesi Takvim-i Vekayi, 11 Kasım 1831’de Sultan İkinci Mahmud’un emriyle yayınlanmış, önceleri hem resmi, hem de özel haberlere yer verirken, daha sonra yalnız resmi haberleri yazarak Osmanlı Devletinin resmen ortadan kalkış tarihi olan 4 Kasım 1922 tarihinde son sayısını yayınlayarak kapanmıştır.

İlk özel Türk gazetesi, 1840 Ağustosunda William Churchill tarafından Ceride-i Havadis adıyla çıkarılmış, bunu Agah Efendinin 21.10.1860 tarihinde çıkardığı Tercüman-ı Ahval ve Şinasi’nin 27 Haziran 1862’de yayınladığı Tasvir-i Efkar gazeteleri takib etmiştir. İlk günlük Türk gazetesi ise; 1864’te Alfred Churchill tarafından Ruzname-i Ceride-i Havadis adıyla çıkarılmıştır.

Meşrutiyete doğru ve daha sonraki yıllarda her gün bir yenisi ortaya çıkan siyasi gruplarca çıkarılan, sayıları gittikçe artan o günlerin Türkiye gazeteleri arasında Hürriyet, Tercüman-ı Hakikat, Vakit, İbret en meşhurlarıdır. (Bkz. Basın)

Gazetecilik

ilk yıllarda tamamen meslek içinde öğrenilen bir sanatken bugün bütün dünyada gazetecilik meslek okulları bulunmaktadır. Ancak meslek içinden yetişme ve başka mesleklerden gazeteciliğe geçmek de halen revaçtadır.

Türkiye’de okullarda ilk gazetecilik eğitim ve öğretimi 1948 yılında Fehmi Yahya Tuna’nın İstanbul’da açtığı lise seviyesindeki gazetecilik okuluyla başlar. İlk resmi Gazetecilik Enstitüsü ise İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesine bağlı olarak 1950 yılında tedrisata başladı. 1965’te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesine bağlı basın Yayın Yüksek Okulu, 1967’de Başkent Özel Yüksek Okulu, 1968’de İzmir Gazetecilik Özel Yüksek Okulu açıldı. Son yıllarda yeni açılan üniversitelere bağlı olarak çeşitli illerde gazetecilik okulları açıldı. İstanbul-Marmara Üniversitesine, Ankara-Gazi Üniversitesine, İzmir-9 Eylül Üniversitesine, Eskişehir-Anadolu Üniversitesine bağlı olarak Basın-Yayın Yüksek Okulları açıldı. Eskişehir Anadolu Üniversitesine bağlı olarak eğitim yapan okulun ismi iletişim Bilimleri Fakültesi olarak değiştirildi. Basın Yayın Yüksek Okulu ismi altında eğitim yapan Gazetecilik Okulları, 1991 yılından itibaren İletişim Bilimleri Fakültesi adı altında öğretim yapmaktadır.

Genel Gazetecilik Tabirleri

Abonman: Parasını peşin veya taksitle ödeyerek bir gazetenin her sayısının adresine gönderildiği kimse.
Manşet (Başyazı): Gazetenin görüşünü aksettiren yazı.
Bayii: Gazeteleri seyyar veya belli yerlerde satan kişi.
Fıkra: Günlük konuları gazetelerin belli köşelerinde kısaca ele alan yazı.
Foto muhabiri: Gazete için resim çeken kişi.
Haber: Gazetede yayınlanan günlük olayları bildiren yazı.
Muhabir: Haber toplayan ve yazan kişi.
Gazete küpürü: Bir gazeteden kesilmiş bir haberi veya makaleyi ihtiva eden bölüm.
Gazete kurucusu: Bir gazeteyi kuran, çıkaran kişi.
Sayfa sekreteri: Gazete sayfalarını hazırlayan kişi. Son gelişmelerle, sekreterya ve rassamlık işleri bilgisayarlarla hazırlanıp yapılmaktadır.
İlan: Özel ve resmi kişi ve kuruluşların gazetelerde yayınlanmasını ve karşıya duyurulmasını istedikleri özel yazılar.
Reklam: Özel ve resmi kişi ve kuruluşların müşteri toplamak gayesiyle hizmet ve mamullerini gazetelerde halka duyurmaları.
Sütun: Gazetede çeşitli genişlikteki satırların alt alta sıralanmasından meydana gelen blok. Sütunlar birbirinden dar boşluklar veya dik çizgilerle ayrılırlar.
Tefrika: Gazetenin belli bir yerinde bölüm bölüm ve devamlı yayınlanan roman, hikaye, hatıra, seri röportaj.

kaynak:http://www.nedir.com/gazete#ixzz4MfxbDfZn

İLK GAZETEMİZ:

Tanzimat Dönemi Edebiyatında İlk Gazeteler

Türk edebiyatında gazete, Batı’yla ilişkilerin güçlendiği Tanzimat dönemiyle birlikte başlamıştır. Tanzimatçılar, halkı aydınlatmak ve onlara yol göstermek amacıyla gazete çıkarmışlardır. Gazetelerin yayımlanmaya başlaması makale, roman, hikâye, tiyatro gibi türlerin edebiyatımıza girmesinin önünü açmıştır.

Tanzimat sanatçıları, bu halkı eğitebilmek ve halka yeni oluşturulan bu edebiyatı tanıtabilmek için onlara ulaşabilecekleri en kısa yol olan “gazeteyi” kullanmışlardır.

Tanzimat edebiyatının oluşmasında önemli bir yere sahip olan Ali Suavi gazetenin önemini: “Anlıyor musunuz, gazete ne güzel mekteptir ve orada okuyanlar nasıl da uyanıyorlar!” sözleriyle açıklamıştır.

Dünya’nın hiçbir yerinde gazetecilik bizdekine benzer bir rol üstlenmemiştir. Başka kültürlerde gazete, düşüncenin geniş bir şekilde topluma yayılması için bir araçtır. Bizde ise bütün işaretler oradan gelir. Bu yönüyle de gazete Tanzimat edebiyatında önemli bir role sahiptir. O dönemde gazeteler, günlük olmasa da haftalık olarak yayımlanıyordu. Böylelikle Tanzimat sanatçıları hem halka en kısa yoldan hem de en çabuk şekilde ulaşabiliyorlardı. Gazete geniş kitlelere ulaşıyor, böylece hedefledikleri “halka ulaşma” amaçlarını gerçekleştirebiliyorlardı. Aynı zamanda gazete edebiyatımıza yeni giren edebî türleri tanıtmak için de önemli bir araçtı. Bu dönemde yazılmış birçok roman, tiyatro ve şiir gazetelerle geniş halk kitlelerine ulaştırılmıştır.

Tanzimat sanatçıları için gazete her şeyden önce kamu meselesidir. Onlara göre gazete, sadece halk için bir şeyler söylenen bir yer değil, aynı zamanda halkın duygu ve düşüncelerini, istek ve arzularını dile getiren bir kürsüdür.

• Takvim-i Vekayi ilk resmi gazete olarak 1831’de çıkarılır. Ayrıca Bkz. Takvim-i Vekayi Gazetesi
• Ceride-i Havadis yarı resmi (yarı özel) İngiliz Churchill tarafından 1840’ta çıkarılır. Ayrıca Bkz. Ceride-i Havadis Gazetesi
• Tercüman-ı Ahval, ilk özel Türk gazetesi olarak 1860’ta Şinasi ve Agah Efendi ile birlikte çıkarılır. Ayrıca Bkz. Tercüman-ı Ahval Gazetesi
• Tasvir-i Efkâr gazetesi, ikinci özel gazete olarak Şinasi tarafından 1862’de çıkarılır ve gazetenin başyazarlığına Namık Kemal getirilir. Ayrıca Bkz. Tasvir-i Efkar Gazetesi
• Muhbir gazetesi 1866’da çıkarılır. Kurucusu Ali Suavi’dir. Ayrıca Bkz. Muhbir Gazetesi
• İbret gazetesi 1870 yılında Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılır. Ayrıca Bkz. İbret Gazetesi
• Namık Kemal ile Ziya Paşa yurt dışında (Londra) çıkarılan ilk gazete olan Hürriyet‘i 1868’de yayımlamışlardır. Daha sonra Ziya Paşa, Cenevre’de tek başına çıkarmaya devam etmiştir.
• Tercüman-ı Hakikat gazetesi, 1878’de Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılır. Ayrıca Bkz. Tercüman-ı Hakikat Gazetesi
• Basiret, Basiretçi Ali Efendi tarafından günlük ve siyasi olarak çıkarılmaya başlanan önemli bir gazetedir.
• İttihad, Abdullah Kamil Beyefendi tarafından çıkarılmıştır.
• Devir ve Bedir 1872 yılında Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılmıştır.
• Sabah 1876’da Şemsettin Sami tarafından çıkarılmıştır.
• Tercüman-ı Şark ise 1878 yılında Şemsettin Sami tarafından çıkarılmıştır.

SHARE

Çaresizseniz Çare Biziz

Her telden paylaşımlar.

• 
• 
• 
• 
•